Οικονομικά για γυναίκες: Το σωστό συνταξιοδοτικό πλάνο και η πορεία προς την οικονομική ανεξαρτησία
|
Χρόνος ανάγνωσης: περίπου 5 λεπτά
- Σε ολόκληρη την Ευρώπη, η έλλειψη οικονομικής εκπαίδευσης, ιδίως στους τομείς του συνταξιοδοτικού σχεδιασμού και των χρηματοοικονομικών επενδύσεων, είναι ιδιαίτερα υψηλή μεταξύ των γυναικών.
- Πολύ λίγες από αυτές ασχολούνται με το θέμα των χρηματοοικονομικών επενδύσεων και συνήθως διστάζουν να επενδύσουν τα χρήματά τους.
- Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων ανέρχεται στο 15% σε ολόκληρη την ΕΕ. Σε πολλές χώρες, το εισοδηματικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων είναι ακόμη μεγαλύτερο.
- Όσοι κερδίζουν λιγότερα και πληρώνουν λιγότερες εισφορές, λαμβάνουν αργότερα και λιγότερη σύνταξη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι γυναίκες πλήττονται ιδιαίτερα από τη φτώχεια στην τρίτη ηλικία.
- Η ιδιωτική συνταξιοδότηση είναι επομένως απαραίτητη και βελτιώνει σημαντικά την οικονομική κατάσταση στα γηρατειά.
Όσον αφορά την ισότητα, έχουν γίνει πολλά σημαντικά βήματα τα τελευταία εκατό χρόνια. Μόνο στον τομέα των οικονομικών δεν έχει ακόμη επιτευχθεί ουσιαστικά η χειραφέτηση: Εξακολουθούν να είναι κυρίως οι άνδρες υπεύθυνοι για τα οικονομικά και την πρόνοια γήρατος. Οι γυναίκες πρέπει να αποκτήσουν μεγαλύτερη οικονομική ανεξαρτησία, ώστε να έχουν καλή περίθαλψη αργότερα και να καταπολεμήσουν τη φτώχεια στα γηρατειά.
Πολλά παραδοσιακά πρότυπα έχουν ξεκαθαρίσει εδώ και αρκετό καιρό. Πάνε οι μέρες που οι γυναίκες έπρεπε να αγωνιστούν για το δικαίωμα ψήφου ή την ελευθερία άσκησης επαγγέλματος - ευτυχώς! Αλλά ο δρόμος προς την οικονομική ελευθερία φαίνεται ακόμη μακρύς, ακόμη και στις σημερινές εποχές. Πάρα πολλές γυναίκες βασίζονται στους συζύγους ή συντρόφους τους - και έτσι χάνουν την ασφάλειά τους σε περίπτωση χωρισμού ή θανάτου. Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων, οι μικρές συντάξεις και η φτώχεια των γυναικών λόγω γήρατος είναι πράγματα που πραγματικά δεν θα έπρεπε να έχουν θέση σε μια σύγχρονη κοινωνία. Επομένως, είναι ακόμη πιο σημαντικό για τις γυναίκες να πάρουν τη συνταξιοδότηση και τα οικονομικά τους στα χέρια τους!
Αυτή είναι η κατάσταση των γυναικών και των οικονομικών στην Ευρώπη
Το γεγονός ότι οι γυναίκες στο σύνολό τους ενδιαφέρονται λιγότερο για τα οικονομικά από ό,τι οι άνδρες οφείλεται κυρίως στην έλλειψη οικονομικής εκπαίδευσης. Με βάση μελέτες, το χάσμα γνώσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών εκτιμάται ότι είναι τουλάχιστον 20%, ενώ σε πολλές χώρες είναι ακόμη και σημαντικά υψηλότερο. Σε έρευνες, τα τρία τέταρτα των γυναικών που συμμετείχαν χαρακτήρισαν τις οικονομικές τους γνώσεις χαμηλές ή ανύπαρκτες. Αυτό δείχνει ότι: Οι γυναίκες πρέπει να εκπαιδεύονται καλύτερα, και μάλιστα όσο το δυνατόν νωρίτερα. Ο φόβος και η άγνοια είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια όταν πρόκειται να κάνουν κάτι ενεργά για τη δική τους πρόνοια γήρατος.
Όλο και περισσότερες γυναίκες αποταμιεύουν, αλλά πολύ λίγες επενδύουν χρήματα. Αντιθέτως, τείνουν προς τις υποτιθέμενες ασφαλείς μορφές επενδύσεων, όπως τα βιβλιάρια ταμιευτηρίου και οι λογαριασμοί όψεως. Ωστόσο, λόγω των χαμηλών επιτοκίων και του πληθωρισμού, η αξία αυτών των αποταμιεύσεων μειώνεται στην πραγματικότητα. Ωστόσο, οι περισσότερες γυναίκες αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό μορφές επενδύσεων με υψηλότερες αποδόσεις, όπως οι μετοχές και τα αμοιβαία κεφάλαια, λόγω έλλειψης εμπειρίας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι γυναίκες είναι στην πραγματικότητα οι καλύτεροι επενδυτές: Η λιγότερη υπερβολική αυτοπεποίθηση, η μεγαλύτερη ηρεμία και η μακροπρόθεσμη σκέψη τους καθιστούν πιο επιτυχημένες τις επενδύσεις στο χρηματιστήριο.
Αντί να ασχοληθεί όμως με το θέμα, η πλειοψηφία των γυναικών αφήνει όλες τις οικονομικές αποφάσεις στους συντρόφους τους. Πολλές δεν έχουν καν δικό τους τραπεζικό λογαριασμό.
Σε εποχές που αυξάνονται τα ποσοστά χωρισμού και διαζυγίων, αυτό είναι ιδιαίτερα πικρό, διότι χωρίς δική του οικονομική ασφάλεια, βρίσκεται κανείς γρήγορα στο όριο της φτώχειας. Η πλειονότητα των γυναικών απειλείται αργότερα με φτώχεια λόγω γήρατος, αν δεν αλλάξει τίποτα στην παρούσα κατάσταση.
Πρόνοια γήρατος για τις γυναίκες: Όποιοι δεν προγραμματίσουν σωστά, κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν σημαντική φτώχεια στα γηρατειά
Η αυξανόμενη φτώχεια των γυναικών λόγω γήρατος έχει διάφορες αιτίες. Εξακολουθεί να υφίσταται εισοδηματικό χάσμα 15 τοις εκατό κατά μέσο όρο μεταξύ ανδρών και γυναικών σε ολόκληρη την Ευρώπη, το λεγόμενο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων. Η Ελλάδα βρίσκεται σε θέση χαμηλότερη του μέσου όρου με 12,5%. Επιπλέον, οι περισσότερες γυναίκες μπορούν να παρουσιάσουν λιγότερα χρόνια εργασίας και λιγότερα ένσημα κατά τη στιγμή της συνταξιοδότησης σε σχέση με τους άνδρες συναδέλφους τους - οι άδειες εγκυμοσύνης και τοκετού, οι περίοδοι ανατροφής και η μερική απασχόληση εξακολουθούν να είναι σε μεγάλο βαθμό «γυναικεία υπόθεση» σύμφωνα με τις στατιστικές. Και όσοι πληρώνουν λιγότερα στο συνταξιοδοτικό ταμείο κατά τη διάρκεια της εργασίας τους, λαμβάνουν επίσης μικρότερη σύνταξη όταν έρθει η ώρα. Σε αυτό προστίθεται η έλλειψη οικονομικής εκπαίδευσης και το υψηλότερο προσδόκιμο ζωής από τους άνδρες. Έτσι, οι γυναίκες όχι μόνο φροντίζουν σπάνια για τη δική τους πρόνοια γήρατος, αλλά ζουν και πέντε χρόνια περισσότερο κατά μέσο όρο - και συνεπώς χρειάζονται περισσότερα χρήματα στα γηρατειά.
Το συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων, δηλαδή η διαφορά στις συντάξεις μεταξύ ανδρών και γυναικών, είναι 38% κατά μέσο όρο σε όλη την Ευρώπη - στην Ελλάδα είναι 24,6%. Αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες λαμβάνουν κατά μέσο όρο μόνο τη μισή σύνταξη σε σχέση με τους άνδρες. Είναι λοιπόν καιρός να πάρετε την πρόνοια για τα γηρατειά στα χέρια σας. Όσο ωραίο και αν είναι να στηρίζει ο ένας τον άλλον σε μια σχέση συμβίωσης ή έναν γάμο και να μπορεί να βασίζεται οικονομικά στον σύντροφό του, αυτό συνήθως δεν είναι καλή ιδέα μακροπρόθεσμα. Μετά τον χωρισμό ή τον θάνατο του συντρόφου, ακολουθεί συχνά το άγριο ξύπνημα - Η διατροφή ή η σύνταξη χηρείας συνήθως δεν αρκούν για να μπορέσετε να ζήσετε, πόσο μάλλον για να κάνετε κάτι για την ιδιωτική πρόνοια γήρατος.
Γυναίκες στον εργασιακό βίο: Για το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων και την παγίδα της μερικής απασχόλησης
Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων δείχνει πού εμφανίζονται τα προβλήματα. Διότι όσοι κερδίζουν λιγότερα χρήματα και συνεπώς πληρώνουν λιγότερα, λαμβάνουν αργότερα και χαμηλότερη σύνταξη. Επιπλέον, δεν υπάρχουν χρήματα για να γίνουν ιδιωτικές προβλέψεις. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι οι γυναίκες εργαζόμενες εργάζονται συχνότερα από τους άνδρες σε χαμηλότερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας και τομείς ή ότι υπάρχουν λιγότερες γυναίκες σε επίπεδο διοίκησης: Ακόμη και οι γυναίκες σε διευθυντικές θέσεις στην Ευρώπη λαμβάνουν κατά μέσο όρο μόνο το 77% του μισθού των ανδρών.
Η Ημέρα Ίσης Αμοιβής δημιουργήθηκε για να επιστήσει την προσοχή στο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων. Φέτος, η Ευρωπαϊκή Ημέρα Ίσης Αμοιβής θα πραγματοποιηθεί στις 10 Νοεμβρίου 2021: Από εκείνη την ημέρα και μετά, οι Ευρωπαίες γυναίκες θα εργάζονται σχεδόν δωρεάν, υποθέτοντας ίσο ημερομίσθιο και για τα δύο φύλα για το υπόλοιπο του έτους. Κατά μέσο όρο στην Ευρώπη, οι γυναίκες εργαζόμενες δεν θα λάβουν καμία αμοιβή για την εργασία τους για 50 ολόκληρες ημέρες σε σύγκριση με τους άνδρες, χάρη στο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων!
Οι μητέρες πλήττονται ιδιαίτερα από την οικονομική εξάρτηση, τα χαμηλά εισοδήματα και τη φτώχεια στην τρίτη ηλικία. Στις περισσότερες οικογένειες, ο άνδρας εξακολουθεί να είναι ο κύριος βιοποριστής, ενώ οι μητέρες κάνουν διαλείμματα στην καριέρα τους ή εργάζονται με μερική απασχόληση για να φροντίζουν τα παιδιά - αυτό όχι μόνο επιβραδύνει τη δική τους καριέρα, αλλά μειώνει και τη νόμιμη σύνταξή τους.
Πώς να επιτύχετε τον οικονομικό αυτοκαθορισμό
Κάθε γυναίκα, ανεξαρτήτως ηλικίας, θα πρέπει να είναι οικονομικά ανεξάρτητη και να φροντίζει εγκαίρως για την πρόνοια γήρατος. Εάν εργάζεστε ούτως ή άλλως και πληρώνετε στο συνταξιοδοτικό ταμείο, έχετε τουλάχιστον ήδη προβλέψει μια νόμιμη σύνταξη. Ωστόσο, δεδομένου ότι τα χρήματα αυτά δεν θα είναι αρκετά για τους περισσότερους ανθρώπους (λέξη-κλειδί «συνταξιοδοτικό κενό»), οι εργαζόμενοι θα πρέπει επίσης να φροντίσουν για πρόσθετα δομικά στοιχεία για τη συνταξιοδότησή τους. Επιπλέον, είναι σημαντικό να προστατεύει κανείς την ικανότητά του να εργάζεται, για παράδειγμα μέσω της ασφάλισης επαγγελματικής ανικανότητας.
Δεν είναι πάντα δυνατό να εργάζεστε με πλήρη απασχόληση χωρίς διαλείμματα. Για τις γυναίκες που, για παράδειγμα, δεν εργάζονται ή εργάζονται λιγότερο λόγω παιδιών ή συγγενών που χρειάζονται φροντίδα, η ιδιωτική πρόνοια γήρατος είναι επομένως ακόμη πιο σημαντική. Είτε πρόκειται για ιδιωτική συνταξιοδοτική ασφάλιση ή αποταμιευτικό πρόγραμμα ταμείου: Πολλά μοντέλα είναι ευέλικτα, μπορούν να τροφοδοτούνται με μικρές εισφορές ακόμη και κατά τη διάρκεια διακοπών της σταδιοδρομίας σας. Εάν εξακολουθείτε να εξαρτάστε οικονομικά από τον σύντροφό σας, θα πρέπει οπωσδήποτε να σκεφτείτε να δημιουργήσετε τον δικό σας λογαριασμό έκτακτης ανάγκης με αποθεματικά, ώστε να μπορείτε να τα βγάλετε πέρα μόνοι σας, αν τα πράγματα γίνουν χειρότερα. Έχει επίσης νόημα να κρατάτε ένα βιβλίο προϋπολογισμού - ίσως μπορέσετε να εξοικονομήσετε χρήματα σε ένα ή δύο σημεία της καθημερινής σας ζωής, τα οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για την πρόνοια γήρατος.
Το πρώτο βήμα είναι πάντα να ασχοληθείτε με το θέμα των χρημάτων εξ αρχής. Αν προσδιορίσετε επίσης τους δικούς σας στόχους και επιθυμίες και προγραμματίσετε λίγο το μέλλον σας, θα είστε καλύτερα προετοιμασμένες. Εδώ παίζουν ρόλο διάφορα ερωτήματα: Πού βλέπετε το επαγγελματικό σας μέλλον; Θέλετε να αποκτήσετε παιδιά; Σχεδιάζετε ενδεχομένως να κάνετε ένα διάλειμμα από τη δουλειά σας; Πώς οραματίζεστε τη συνταξιοδότησή σας και γνωρίζετε τι μπορείτε να περιμένετε όσον αφορά τις νόμιμες συντάξεις; Τι συμβαίνει σε περίπτωση χωρισμού από τον σύντροφό σας, τι συμβαίνει σε περίπτωση επαγγελματικής ανικανότητας;
Σε αυτό το σημείο, το αργότερο, είναι λογικό να ζητήσετε συμβουλές. Ένας εμπειρογνώμονας μπορεί να σας βοηθήσει να αναλύσετε την τρέχουσα κατάστασή σας, να προστατευτείτε από κινδύνους, να κάνετε τις σωστές προβλέψεις και ταυτόχρονα να επωφεληθείτε από τις κρατικές επιδοτήσεις. Αυτό αξίζει τον κόπο ακόμη και σε νεαρή ηλικία: Ό,τι κάνετε τώρα για τη σύνταξή σας θα αποδώσει αργότερα!
